ลายลูกน้ำ Paisley เขามีที่มาจากอะไร?

ลวดลายที่มีลักษณะคล้ายกับลูกน้ำ หรือหยดน้ำตาที่เราคุ้นเคยกันนี้ อันที่จริงแล้วเขามีชื่อเรียกอยู่น้าา เขาเรียกกันว่า “ลาย Paisley” ซึ่งเป็นลวดลายที่สวยงามมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว และจะบอกให้ค่ะว่าลาย Paisley เขาก็มีต้นกำเนิดมาตั้งแต่พันกว่าปีที่แล้วด้วย วันนี้เราก็เลยจะมาสำรวจต้นกำเนิดของลาย Paisley ประวัติความเป็นมา และการนำลายนี้มาประยุกต์ใช้งานปัจจุบันกันค่ะ

ต้นกำเนิดแสนเรียบง่ายของลาย Paisley

ถ้าเราจะพูดถึงต้นกำเนิดอย่างแท้จริงของลาย Paisley ก็อาจจะต้องย้อนไปถึงยุคของเปอร์เซียโบราณเลยล่ะค่ะ ลาย Paisley คือลวดลายการออกแบบที่มีสีสันและมีลักษณะเฉพาะตัว โดยเดิมทีมีชื่อเรียกว่า Boteh หรือ buta  มีลักษณะของลายบ้างก็ว่าคล้ายหยดน้ำ คล้ายเมล็ดพืช หรือคล้ายกับลูกอ๊อด แต่สำหรับชาวเปอร์เซียบ้างก็บอกว่ามีลักษณะคล้ายกับแตงกวาดองซะงั้น แต่เจ้าแตงกวาดองนี้ชาวเปอร์เซียก็ยังมองว่าเป็นสัญลักษณ์ของชีวิตและความเป็นนิรันดร์ ตามความเชื่อทางศาสนา Zoroastrianism ซึ่งเป็นศาสนาของชาวเปอร์เซียในยุคแรกที่มีต้นกำเนิดเมื่อ 4,000 ปีที่แล้วเลยล่ะ แล้วลาย Boteh ยังได้รับความนิยมมาใช้ในสิ่งทอช่วงสมัยราชวงศ์ปาห์ลาวีและคาจาร์มีการใช้ในการประดับมงกุฎ  เครื่องแต่งกายในราชสำนัก และผ้าที่ทอเป็นลาย Boteh ยังถูกมอบให้แก้ข้าราชบริพารที่ถวายสัตย์ว่าจะจงรักภักดีอีกด้วย

ในช่วงศตวรรตที่18 และ 19 ช่วงที่อังกฤษเข้ามาแผ่อิทธิพลในอินเดียและเอเชียกลาง บริษัทอีสต์อินเดียคัมพานีก็ได้ส่งออกผ้าคลุมขนแคชเมียร์ที่ทอเป็นลาย Boteh ไปยังฝั่งยุโรป ซึ่งสาวๆ พอได้เห็นลวดลายที่สวยงามก็ตกหลุมรักกับลาย Boteh ไม่ไหวจนเกิดความนิยมไปทั่วยุโรปเลยช่วงนั้น บริษัทส่งออกส่งสินค้าออกก็เริ่มส่งไปไม่เพียงพอต่อความต้องการ คราวนี้ทางฝั่งยุโรปก็มีความคิดที่จะผลิตลายผ้านี้ออกมาจำหน่ายเองบ้าง โดยที่แรกที่มีการเริ่มทอผ้าก็คือที่เมือง “Paisley” ประเทศสกอตแลนด์นั่นเองค่ะ จนในที่สุดชาวยุโรปก็สามารถผลิตผ้าลายลูกน้ำนี้ออกมาใช้กันเองจนกลายเป็นกระแสแฟชั่น สุดท้ายก็ได้ตั้งชื่อใหม่ให้กับลายผ้านี้ตามชื่อเมือง Paisley และก็กลายมาเป็นชื่อที่เราเรียกกันจนถึงปัจจุบันนี้ยังไงล่ะคะ

ความหมายของลวดลายที่แฝงอยู่ใน Paisley

สำหรับผู้ที่นับถือ Zoroastrians และ และชาวเปอร์เซีย สัญลักษณ์ Paisley, Boteh หรือ Buta นั้นมีความสำคัญมาก ซึ่งก็มีความหมายดังนี้ค่ั

• ต้นไซเปรส 

ลาย Paisley แต่ดั่งเดิมจะมีลักษณะเหมือนดอกไม้ที่รวมอยู่กับต้นไซเปรสมีลักษณะโน้มลงมา ซึ่งต้นไซเปรสก็เป็นหนึ่งในสัญลักษณ์ที่สำคัญที่สุดในลัทธิ Zoroastrians ซึ่งแสดงถึงชีวิตที่ยืนยาวและความเป็นนิรันดร์ เนื่องจากเป็นไม้ยืนต้นที่มีอายุการใช้งานยาวนาน เป็นส่วนสำคัญของพิธีการในลัทธิโซโรอัสเตอร์ และเชื่อกันว่าการตัดต้นไซเปรสทิ้งจะนำมาซึ่งความโชคร้าย ส่งผลให้เกิดภัยพิบัติหรือโรคภัยไข้เจ็บได้

• การเจริญพันธ์

ลวดลายนี้ยังบ่งบอกถึงแนวคิดเรื่องภาวะเจริญพันธุ์และเป็นสัญลักษณ์ของการตั้งครรภ์หรือสตรีมีครรภ์ด้วย

• ความแข็งแกร่ง

ภาพของต้นไซเปรสที่โค้งงอแสดงถึงความแข็งแกร่งและความยืดหยุ่น มันสามารถเป็นตัวแทนของการเอาชนะความทุกข์ยาก และความแข็งแกร่งเมื่อต้องเผชิญกับอุปสรรคต่างๆ

• อำนาจกษัตริย์ และ ชนชั้นสูง

ลาย Paisley ยังบ่งบอกถึงชนชั้นสูงด้วยได้ ในสมัยก่อนก็มักนำลวดลายนี้มาใช้ในการออกแบบเครื่องแต่งกายของกษัตริย์อิหร่านด้วยค่ะ

• ดวงอาทิตย์ นกอินทรีย์

มีบางความเชื่อที่คาดว่า boteh หรือ buta อาจมาจากความเชื่อทางศาสนาแบบเก่าและอาจเป็นสัญลักษณ์ของดวงอาทิตย์ นกอินทรีย์ หรือสัญลักษณ์ทางศาสนาของอิหร่าน

ลาย Paisley กับวงการแฟชั่น

ลาย Paisley กลายมาเป็นกระแสแฟชั่นแรงๆ ในช่วงปี 1960s ซึ่งก็ต้องขอยกความดีความชอบให้กับวงดนตรีชื่อดังอย่าง The Beatles ที่เรียกว่าเป็นผู้นำเทรนด์แฟชั่นช่วงนั้นจริงๆ ถึงขนาดที่ว่า Rolls Royce ของ John Lennon ยังมีการเพ้นท์เป็นลาย Paisley เลยค่ะ และช่วงนั้นไสตล์ฮิปปี้ โบฮีเมียนก็มาแรงไม่ว่าจะเป็นเสื้อหรือกางเกงก็มักจะมีลวดลาย Paisley ตกแต่งอยู่เสมอเหมือนจะเป็นเอกลักษณ์บ่งบอกสไตล์เฉพาะกลุ่มไปเลย แล้วถึงแม้จะผ่านมาเป็นพันปีแต่เจ้าลาย Paisley ก็ยังคงมีให้เราเห็นอยู่ตลอดเรียกได้ว่าไม่เคยหล่นหายไปตามกาลเวลาเลย และก็กระจายความนิยมไปเป็นวงกว้างในทุกวงการที่ต้องมีการออกแบบก็จะได้เห็นการนำลาย Paisley ไปประยุกต์ใช้เพิ่มความสวยงามเสมอ

แม้แต่ในวงการชุดสูทก็มีการนำลาย Paisley มาตัดเป็นชุดสูทเหมือนกันค่ะ โดยรูปแบบถ้าไม่มาแนวสูทแฟชั่นลวดลายเจ็บๆ ก็จะเป็นแนวหรูหรา หรือมาในชุดทักซิโด้ผ้ามันวาวไปเลย แต่สำหรับหนุ่มคนไหนที่คิดว่าถ้าสูทจะเป็นลาย Paisley ทั้งตัวมันดูเยอะเกินไปก็สามารถนำลวดลายนี้มาเติมแต่งเล็กน้อยในลุคของคุณแทนได้ อย่างอาจจะเลือกเป็น Pocket Square เป็นเนคไท เป็นเสื้อเชิ้ตด้านใน เสื้อกั๊ก หรือที่เราเห็นกันบ่อยๆ ก็จะเป็นซับในนั่นเอง ซึ่งถึงแม้จะซ่อนอยู่ด้านในแต่ทุกครั้งที่ปลดกระดุมแล้วมีซับในโผล่มาวับๆแวมๆ ก็ช่วยสร้างสีสันและความน่าสนใจได้มากขึ้นเลยทีเดียว หนุ่มๆ สามารถนำไปเป็นอีกหนึ่งไอเดียการแต่งตัวได้เลยค่ะ หรือถ้ามีโอกาสสั่งตัดสูทก็อย่าลืมนึกถึงลาย Paisley ลายลูกน้ำตัวน้อยนี้ด้วยนะคะแค่เพิ่มลายเข้าไปก็เก๋ขึ้นเป็นกอง

Credit : wikipedia